"Król Szczurów" - James Clavell. Książka jest dość starej daty, ale za to niewiarygodnie ciekawa. Opowiada o niedobitkach sił zbrojnych Kampanii Dalekowschodniej uwięźnionej przez Japończyków w obozie Changi. Historia ta dzieję sie w 1945 r. Wspomina o rzuconej w tamtym czasie bombie na Hiroszimę, o Anglikach, Australijczykach i Kanadyjczykach. Japonia traktowała ich jak przestępców. Popełnili straszną zbrodnie. Przegrali wojnę. I mimo to żyli dalej. Tylko w jakich warunkach? Clavell idealnie oddaje uczucia tych żołnierzy, to jak sobie załatwiali jedzenie, radzili sobie bez leków, tracili przyjaciół, tęsknili za kobietami, rodzinami i seksem, w końcu niektórzy dostawali świra, czy stali się homoseksualistami. Wśród tych cieni człowieka, wychudzonych przez ciągłe zmniejszanie racji żywnościowych, wykończonych malarią, czerwonką i robakami żył tzw. Król. Był to jedyny żołnierz - Kanadyjczyk, który wyglądał normalnie, nosił czyste, markowe ubranie ( podczas gdy inni chodzili w jakiś szmatach, aby zakryć genitalia, a niektórzy po prostu byli nago), jedzenia i pieniędzy miał pod dostatkiem. Uwielbiał ten obóz. Nie przeszkadzało mu to, że są zamknięci jako zbiry. To było jedyne miejsce w którym mógł bezkarnie robić czarne interesy, radzić sobie i był prawdziwym Królem. Nazwali go Królem Szczurów, bo założył hodowlę tychże gryzoni, potem jego ludzie je patroszyli i sprzedawali wyższym oficerom ( także zamkniętym w Changi) wmawiając, że jest to mięso jakiegoś ssaka. Co działo się dalej, czy oni umarli, czy zostali uratowani, albo może zapomniani do końca swych dni nie napisze. Polecam to po prostu przeczytać. Książę czyta się lekko, żartobliwie, bez niewiadomo jak krwawych opisów. Ludzkie nieszczęście opisane właśnie tak jak my widzimy je na codzień. Bez żadnej przesady w którąś ze stron. Początek, czyli takie krótkie wyjaśnienie autora zaczyna się tak:
Była wojna. Obozy Changi i Outram Road na
Singapurze istnieją ---- albo raczej istniały ----
naprawdę. Reszta jest oczywiście zmyslona
i osoby działające nie mają najmniejszego za-
mierzonego podobieństwa do nikogo z żyjących
ani zamrłych
Tym, co tam byli
i już ich nie ma. Tym,
co tam byli i nadal żyją. Jemu
ale przede wszystkim Jej
ponawiam.